Tự cao tự đại, lên mặt dạy đời là điếu tối kỵ trong giao tiếp.
Đừng tự cao tự đại
Cái thị hiếu "mình quan trọng" có thể đẩy con người đến chỗ tự cao tự đại, và lúc nào cũng muốn tỏ ra siêu quần bạt chúng. Thứ người mà tôi bàn cùng bạn dưới đây là thứ người nô lệ thị hiếu này, nên trong câu chuyện hằng ngày, cũng như khi hội nghị, họ thích lên mặt sửa dạy kẻ khác, để tỏ ra mình quan trọng hơn người.
Gặp chúng ta, họ ăn nói như bè bạn thâm giao. Họ có thái độ săn đón lấy lòng, hỏi thăm sức khỏe, về gia cảnh, về những thành công hay trù tính của chúng tạ. Theo phép xã giao, chúng ta cũng đáp lời trong chừng mực nào đó. Họ cắt lời chúng ta và giáo huấn hay khuyên bảo .
Chúng ta bảo rằng, số chúng ta xui quá, nên làm ăn gặp những thất bại. Họ gật đầu với thái độ am hiểu tình thế. Mắt họ sánh quắc lên. Tay họ ra điệu. Họ bảo chúng ta hãy bỏ cuộc kinh doanh ấy, chọn nghề nghiệp khác.
Bạn nói rằng, đang làm một luận án để lấy bằng tiến sĩ. Trong túi họ, không có một cấp bằng tiểu học. Nhưng họ thuyết với bạn "phải siêng học" rồi "Có công mài sắt có ngày nên kim", ghê gớm hơn nữa là họ khuyên chúng ta tứi tận răng: "Anh nên cố gắng. Hãy tìm đến thư viện để cuộc khảo cứu có kết quả khả quan. À! Mà anh biết phương pháp bố trí luận án chưa? Khi dọn xong, phải trình cho ban giám khảo cách nào anh đã biết chứ? Để tôi bày cho anh... ". Chung quy toàn những lời "có cũng như không".
Họ giảng cho bạn rất nhiều, có khi họ bảo bạn: cho con cái đi học trường nào đó là ngu lắm, chị nhà vụng về sẽ không giúp bạn thành công, gia đình bạn bất hạnh là tại không bắt chước giống vợ chồng họ.
Nếu chúng ta bàn cùng họ về đời sống đạo đức, chúng ta phải mệt hết hơi vì phải nghe họ giảng đạo và tuyên truyền luân lý. Trước hết, họ cho chúng ta biết rằng, họ nhờ giáo dục gia đình, hay nhờ tự luyện gì đó, họ có đời sống đạo đức gương mẫu. Chúng ta tồi tệ quá, có lẽ tại chúng ta không làm theo họ. Chúng ta phải học gương ông thánh này, bà thánh kia. Đời tư chúng ta phải như của họ vậy mới mong sống tốt được.
Không có thứ người nào nói chuyện đáng chán bằng những tay tự cao tự đại. Nếu là tri âm tri kỷ, nhà giáo, hay một bậc nổi tiếng gì với mình thì còn đỡ. Đằng này cùng lắm 2 người biết tên nhau vậy mà họ dễ dàng coi mình là bạn thân. Rồi ai tôn họ lên bậc thầy vậy? Họ còn vênh vênh tự đắc.
Trong câu chuyện, nếu muốn được thú vị, người ta phải biết trao đổi ý kiến với nhau, biết trọng lòng tự ái của nhau. Họ đâu có biết rằng khi họ cho mình là khuôn vàng thước ngọc thì kẻ đối thoại với họ phải bị đè xuống, bị mất mặt. Mà khi con người bị tổn thương về mặt tự ái, làm sao có thiện cảm với kẻ hiếp đáp mình.
Những người hay vênh vênh thường là những người nghèo ý chí, kém kinh nghiệm, ít học thôi. Gặp những người điềm đạm, khôn ngoan, lịch duyệt ma mở cái trò này sẽ bị họ trả cho bằng cái thinh lặng huyền bí, hăm dọa, hoặc lãnh ở họ những bài học phải nhớ đến già. Có khi xui xẻo gặp những tên hung ác, chúng cho bị kẻ khác sửa lưng sẽ đáp trả bằng vũ lực tổn hại đến tính mạng chứ không giỡn.
Trên bước đường đời, bạn sẽ gặp nhiều thứ người hay tự tôn mình lên để dạy khôn thiên hạ. Trước hết, thái độ bạn là đừng phản đối họ. Thái độ này, chúng ta biết là khó thực hiện. Những kẻ giàu học vấn mà muốn làm thầy chúng ta, thì chúng ta còn tiếp thu được. Nhưng gặp hạng vô học mà cũng vênh váo dạy đời ta, bạn im lặng là thượng sách. Chúng múa trò gì, mặc chúng.
Đôi khi trong những lời vô bổ của họ lại có gì đó hữu ích với bạn, bạn nên coi như những lời khuyên, chớ không phải là những quyết định. Trên đời không có mấy kẻ thương chúng tạ, cũng chả ai chỉ bảo ta mà không công. Nhưng tránh tật ỷ lại, là gặp vấn đề nào khó thì bối rối.
<< Kỳ 17: Thất thường
Nhận xét
Đăng nhận xét