Khoe khoang, tự tâng bốc mình lên chỉ khiến người trò chuyện với bạn khinh thường bạn mà thôi.
Đừng hay khoe
Thứ người mà tôi bàn với bạn đây là thứ người hay khoe. Theo bác sĩ Freud, trong con người có hai bản năng chính là: tình dục và tôn ngã. Bản năng "tôn ngã" là bản năng làm cho con người thấy mình quan trọng và muốn cho ai nấy đều nhận ra giá trị của mình. Người hay khoe, là người nô lệ bản năng này nhiều nhất.
Ở người khác, có biết bao điều hay đẹp đáng ca tụng, họ ngó bằng cặp mắt thờ ơ. Chỉ cá nhân họ, là họ thờ phượng và cho là đáng nói thôi.
Người hay khoe khoang. Không phải tự ca tụng một hai lần, mà cả khi bàn chuyện cùng kẻ khác. Gặp bạn, họ sẽ hỏi về sức khỏe, về thành công, về gia đình, về tương lai của bạn ư? Bạn đừng mong: Họ sẽ nói cho bạn biết rằng, họ lên cân, ăn ngủ ngon, công việc làm ăn của họ rất phát đạt, gia đình của họ là một tổ uyên ương lý tưởng, và ngày mai của họ dệt đầy những mộng huy hoàng.
Họ có cả một nghệ thuật quảng cáo. Gặp tôi, họ khen tài trí của bạn, bảo rằng bạn học rất nhanh chóng đậu bằng cấp cao và họ cũng ca tụng những đức tính của bạn, nhìn nhận duyên sắc và thuật xã giao của bạn.
Nhưng họ có ý khen bạn chỉ để cho tôi ca tụng lại họ. Không thua gì Nguyễn Du, muốn cho tài sắc Kiều nổi bật lên thì tả tài sắc Vân trước, họ nhấn mạnh rằng, bạn có nhiều ưu điểm đáng phục lắm, nhưng dù sao họ cũng ăn đứt bạn.
Họ không ngần ngại cho tôi biết, tinh thần của họ rất mẫn tiệp, óc phán đoán rất đứng đắn, não nhớ như đinh đóng cột, trí tưởng tượng họ dồi dào và họ có đức này, đức nọ.
Tất cả làm cho họ được nhiều người yêu mến và cộng tác, nên họ luôn thành công. Họ cũng không quên khoe cho chúng ta da thịt họ trắng, áo quần họ đắt tiền; cắt hợp thời trang nữa. Họ khoe trong quần áo, khăn nón có những bí quyết làm cho con người của họ kiều diễm hay sao đó, nên họ cảm thấy vui khoái những khi giới thiệu cùng kẻ khác đồ phục sức của mình.
Raymond de Saint Laurent nói: "Tôi đã thấy một người nói chuyện hay khoe, vừa luyên thuyên vừa ngóc đầu lên và ngóng cổ tới trước để khoe cà vạt của mình". Tôi tin lời ông nói, họ dám làm những việc kỳ quái giữa đám đông, miễn khoe khoang được mình thì thôi.
Nếu người hay khoe có ăn học khá, thì sự tự quảng cáo của họ có vẻ kín đáo hơn, nhưng dù kín đáo, nó cũng để bộc lộ một phần nào chân tướng của người thèm khát lời khen.
Ngày kia tôi hỏi một giáo sư trung học nọ: Làm sao để nhận biết một người có đầu óc, suy nghĩ và ăn nói đứng đắn. Với thái độ trầm ngâm, ông nói: "Có nhiều dấu hiệu, mà dấu hiệu rõ rệt nhất là sự cắn răng và cắn môi!"
Vừa nghe ông nói, thưa thiệt với bạn, tôi đỏ mặt giùm: Ông này xưa nay có danh về cắn răng và cắn môi, lúc nào ổng cũng cắn xiết mấy răng lại. Ông gián tiếp muốn tôi nhận ông là bậc người thích suy nghĩ và ăn nói đứng đắn đó.
Nếu người khoe là kẻ thất học, dốt thì bạn phải khổ sở với sự ba hoa và hay khoe khoang của họ. Họ nói: Nào ông cha của họ là giám đốc, vợ chồng họ đi du lịch nơi này nơi kia, nào con cái của họ làm nên, thi đậu, đời sống của họ nhàn rỗi, sướng vui.
Có kẻ lố lăng hơn nữ thì sẽ ra chiêu làm bộ thuật lại một cách khách quan hoặc chê bai thứ khác nhưng lại khen ngược về mình. Ví dụ "nhà kia to thật nhưng còn kém một chút so với nhà mình".
Phải chân thành nhận rằng, trong cuộc sống, chúng ta không khỏi có lần khoe khoang mình, tự quảng cáo mình để ăn mày sự khen ngợi của kẻ khác. Nhưng xin bạn hãy tiết kiệm những lời khoe khoang.
Bạn là người có giá trị, bạn hãy tự biết. Đời có biết bạn hay không, mặc họ. Bạn hãy tập quân tử cả những khi bạn bị kẻ khác hiểu lầm. Thời gian bị hiểu lầm qua đi, và người ta sẽ hiểu rõ bạn bằng lời nói đứng đắn và nếp sống đường hoàn của bạn: Uy tín của bạn sẽ gia bội.
Nếu bạn sợ người ta không biết mình và đi khoe khoang, vô tình bạn dìm danh giá của bạn xuống vũng bùn. Tâm lý con người bạn biết, là thứ tâm lý ghanh tỵ. Bạn có vui lòng khi thấy tôi dõng dạc nói với bạn rằng tôi phong độ như David Beckham, đá bóng như Ronaldo hay thông thái như Obama không? Bạn chẳng những không tin, mà còn không mến phục tôi nữa.
Tôi cũng không thích bạn khoe với tôi rằng, bạn có nhiều đức hạnh, ăn học cao, có văn tài, giỏi chính trị. Tự nhiên chính tôi mất cảm tình với bạn vì những lời khoe khoang đó. Bạn như vậy, tôi như vậy thì thiên hạ không khác gì chúng tạ Vậy muốn mua thiện cảm khi nói chuyện, nhất định bạn phải tránh những lời khen mình.
Còn bạn phải đối xử thế nào với người hay khoe?
Trước hết xin bạn để ý tâm lý thâm sâu này của họ. Những kẻ thiếu chí khí, nghe trống rỗng trong tâm hồn, cần dư luận. Họ đáng thương hại vì quá yếu đuối. Ho lúc nào cũng đặt cái hư vinh của mình nơi chót lưỡi của kẻ dua nịnh ở xung quanh. Để được lời khen ngợi, họ dùng đủ mọi phương cách phơi cái tôi của mình ra ánh sáng.
Họ dám đổ tiền đống ra để mua chức vị, làm nghề mà họ có dịp ăn nói trước nhiều người, và nhờ những kẻ này, "thằng tôi" của họ được nổi bật lên. Biết tâm lý căn bản ấy của họ, là bạn có trong tay cả chục cách lấy lòng họ.
Nếu muốn khỏi làm mất thiện cảm của họ, bạn nên tránh xa những đố kỵ ra mặt, nên tỏ ra khoan hồng trước các tật: hay thay đổi, ganh tị, châm biếm, nhạy cảm, háo danh, hung ác, lóc chóc, đa ngôn, nhẹ dạ của họ. Những khi họ để bại lộ những tật xấu này trong lời nói, thì xin bạn đừng ngạc nhiên và phản pháo lại, chắc chắn chạm tự ái của họ, do đó bạn bị họ ghét.
Khi người hay khoe khoang gặp hoàn cảnh nguy nan đến thở than với bạn thì bạn có thể thoa dịu tâm hồn họ bằng cách gợi cho họ thấy danh dự của họ sẽ được nhiều người kính trọng.
Lẽ tất nhiên, đối với người khoe mà bạn chân thành khen họ thì tưởng trên trần này không có gì làm cho họ sung sướng bằng. Bạn gãi ngay chỗ ngứa của họ, là lúc nào họ cũng muốn tìm gặp bạn.
Tuy nhiên, bạn đừng quá nông nổi coi họ như một tri âm, tri kỷ gì, vì họ có tánh hay thay đổi. Bất cứ ai khen họ đều coi là bạn thân và nếu khen họ rồi chê họ thì họ có ác cảm dễ dàng.
<< Kỳ 7: Cướp lời
Nhận xét
Đăng nhận xét